By Dr. H. Marutyan, Director of the Genocide Museum and Institute and NCWA Board member
2015 թ. հունվարի 29-ին ընդունված Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի հռչակագրում Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցը հայ-տարարվում է որպես կարևոր հանգրվան պատմական արդարության հա-մար մղվող պայքարը «Հիշում եմ և պահանջում» կարգախոսով շարունա-կելու գործընթացում: Այս կերպ մեջտեղ եկավ նշված կարգախոսը, որը, փաստորեն, առաջարկվում էր դիտել որպես հայոց հիշողության և պահան¬ջատիրության քաղաքականության ուղենիշային համառոտ ձևակերպում։ Այս պարագայում առաջ են գալիս հարցեր, որոնք վերաբերում են տվյալ կարգախոսի բաղադրիչներին և, մեր կարծիքով, կարիք են զգում հստակեց¬ման 21-րդ դարում Հայոց ցեղասպանության հիշողության փոխանցման հա¬մատեքստում։ Ի մասնավորի.
• ու՞մ եմ հիշում,
• ի՞նչն եմ հիշում,
• ինչպե՞ս եմ հիշում,
• ի՞նչ եմ պահանջում,
• ումի՞ց եմ պահանջում,
• ինչպե՞ս եմ պահանջում։
Կարծում եմ, որ հենց վերը նշված հարցերի պատասխանների որո-նումներն ու դրանց շուրջ ծավալվող քննարկումներն են դառնալու հայաս-տանյան հասարակության մեջ ցեղասպանության հիշողության նոր որակի ձևավորման հիմքը։
By Souren Seraydarian October 31, 2020
Artsakh or Nagorny Garapagh is described regularly by western media as a separatist region.
By virtue of the principle of equal rights and self determination of peoples enshrined in the Charter of the United Nation (Chapter I art.1 and Chapter IX art. 55), all peoples have the right freely to determine, without external interference, their political status and to pursue their economic, social and cultural development. The right to self determination was confirmed by the General Assembly of the UN in the Declaration of Friendly Relations, which was unanimously adopted in 1970 and reflected in resolution 2625 adopted during the XXVth session of the UN. The principles themselves constitute contemporary manifestations of what is contemporary international law are rules of jus cogens (compelling law):
Art. 1, common to the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR) and the International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR) reaffirmed the right of all peoples to self determination, and lays upon state parties to promote and respect it.
In addition to providing further evidence of the repressive conditions in Turkey, these arrests should push Washington to finally confront the false assumptions about Turkish motives that continue to undermine U.S. policy in Syria.
Twenty-nine years ago, the United Nations Sub-Commission on Prevention of Discrimination and Protection of Minorities adopted a report acknowledging the Armenian Genocide as a case of genocide. Until recently, there has been no other activity at the UN on this issue. Unexpectedly, on March 25, 2019, a surprising letter was sent to Ambassador Sadik Arslan, Turkey’s Permanent Representative to the United Nations in Geneva, Switzerland, by three UN entities: Bernard Duhaime, Chair-Rapporteur of the Working Group on Enforced or Involuntary Disappearances; David Kaye, Special Rapporteur on the promotion and protection of the right to freedom of opinion and expression; and Fabian Salvioli, Special Rapporteur on the promotion of truth, justice, reparation and guarantees of non-recurrence.
The joint UN letter asked the Turkish Ambassador to provide answers within 60 days to the following seven questions:
ՕՍՄԱՆՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ՀԱՅԵՐԻ ՏԵՂԱՀԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ
(1915 Թ. ՄԱՅԻՍԻ 30)
Հայոց ցեղասպանության ավելի խորը ու համակողմանի ուսումնասի-
րության համար կարևոր նշանակություն ունի թուրքական վավերագրական
փաստաթղթերը գիտական շրջանառության մեջ դնելը: Վերջին տարիներին
Թուրքիայում հրատարակվում են Օսմանյան պետական արխիվներում
պահվող որոշ փաստաթղթեր: Անտարակույս, դա արվում է ոչ թե այդ ծան-
րագույն հանցագործության վերաբերյալ առկա փաստագրական նյութը
համալրելու, այլ պատմական ճշմարտությունը կեղծելու նպատակով:
The Ottoman genocide against Greek Orthodox Christians (1912-1922) in comparative perspective
During the last decade of Ottoman rule in 1912-1922, under two nationalist regimes - the so-called Young Turks (Ittihat ve Terakki Cemiyeti), since 1919 the Kemalists - at least three million indigenous Christians (Greek Orthodox, Armenians and Syrians of different denominations) were murdered by forced labor, massacres and death marches.
THE RIGHTEOUS AMONG THE NATIONS APPROACH
By Harutyun Marutyan
Theatres of Violence on the Ottoman Periphery: Exploring the Local Roots of Genocidal Policies in Antep
This article explores how and why deportation and elimination of
the Armenians of Antep were carried out during World War One
(WWI). In particular, it scrutinizes the political and social context in which local authorities, provincial elites, and ordinary Muslims radicalized their views and policies against Armenians. It
highlights the crucial role played by local elites and actors who prospered through acquisition of Armenian property and wealth.
In this respect, the article argues that the Committee of Union and Progress (CUP)’s genocide and deportation decision enjoyed a certain level of social support through the practice of effective
power and control mechanism(s) at the local level.
ՓՈԽՀԱՏՈՒՑՄԱՆ ՍՏԱՑՄԱՆ ՀՐԵԱԿԱՆ ՓՈՐՁԻՑ.
«ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԻ ԿՈՆՖԵՐԱՆՍ» ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅԱՆ ՁԵՎԱՎՈՐՈՒՄԸ ԵՎ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԸ
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին նացիոնալ-սոցիալիզմի գաղափարախոսությամբ առաջնորդվող ֆաշիստական Գերմանիայի ու նրա դաշնակիցների կողմից իրականացվեց շուրջ 6 մլն եվրոպական հրեաների ցեղասպանությունը, որը պատմության մեջ մտավ Հոլոքոստ (ողջակիզում, եբրայերեն Հա-Շոա) անվամբ։ Պատերազմի ավարտին հաջորդեց Գերմանիայի օկուպացումը հաղթող տերությունների կողմից, կայացան մի շարք կոնֆերանսներ, ուր ի թիվս ետպատերազմյան Եվրոպային առնչվող բազմաթիվ վճիռների, կայացվեցին որոշումներ Գերմանիայի կողմից վճարվելիք ռազմատուգանքների ձևերի ու չափերի շուրջ։
(Գերմանիա)
ԻՆՉՊԵ՞Ս ՀԻՇԵԼ ԵՎ ՈԳԵԿՈՉԵԼ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ԶՈՀԵՐԻՆ*
Բանալի բառեր – ներգաղթյալ հանրություններ, Օս մանյան ցեղասպանություն, հայեր, սիրիացիներ, ներգաղթ յալներ, հուշարձաններ:
Ցեղասպանության բազմաթիվ վերապրածներն ու նրանց հետնորդները կարողանում են միայն ապաստան երկրում ի մի բերել կորուստները և ոգեկոչել իրենց զոհերին: Այդպես է, օրինակ, Գերմանիայում ապրող բազում հայերի դեպքում: Ուրեմն ի՞նչը և ինչու՞ պետք է հիշվի և ամենից առաջ՝ ինչպե՞ս:
Առնվազն հինգ տասնամյակ պահանջվեց, մինչև դաշնային Գերմանիայի հասարակայնության և քաղաքական վճիռներ կայացնողների մեջ հաստատ վեց այն ըմբռնումը, որ դաշնային հանրապետությունը ներգաղթի երկիր է: Նաև այն գիտակցությունն արմատավորվեց, որ ներգաղթյալների մեծ մասը հալածվել է պատերազմական իրողություններից, քաղաքական, կրոնական կամ էթնիկական հետապնդումերից:
Հալածվածներն ու փախուստի դիմածներն իրենց հետ բերում են բռնության հոգեխեղիչ փորձառություններ, որոնք առանձնապես ծանր դեպքերում, որպիսին ցեղասպանությունն է, փոխանցվում են սերնդեսերունդ: Ցեղասպանության և մարդկության դեմ այլ հանցագործությունների բազմաթիվ վերապրածներ միայն տարագրության մեջ, այն է՝ ապաստան երկրում են հնարավորություն ստանումի մի բերել իրենց կորուստները և ոգեկոչել իրենց զոհերին:
Արտերկրում իրականացված հայա- գիտական բնույթի յուրաքանչյուր հրա- պարակում խիստ կարևորվում է թե՛ տվյալ թեմայի՝ օտարներին հասու դարձնելու տեսանկյունից, թե՛ հետազո- տողի համար։ Իսկ եթե հրապարակումը նվիրված է Հայկական հարցի պատմութ- յանը, ապա այն կարևորվում է շատ ավելի, քանի որ խնդիրը շարունակում է այժմեական մնալ։ Արման Կիրակոսյանի հեղինակությամբ Մոսկվայում լույս տե- սած ժողովածուն ներառում է Հայկական հարցի տարբեր խնդիրների շուրջ հեղի- նակի վերջին երեքուկես տասնամյակում լույս տեսած ռուսերենով երեք տասնյակ գիտական աշխատությունների ընտրա-նին։ Հետազոտություններից մի քանիսը շարադրված են համահեղինակ- ների՝ Ռուբեն Սաֆրաստյանի, Լևոն Էյրամջյանցի, Ռուբեն Սահակյանի և Ջոն Կիրակոսյանի հետ։ Կարելի է ասել, որ ժողովածուն ռուսերենով առաջին ակադեմիական համապարփակ աշխատանքն է (բացառյալ «Армянский вопрос» (Ե., 1991) հանրագիտարանը), որտեղ ի մի են բերված Հայկական հարցի տարբեր խնդիրները՝ դրա ձևավորումից մինչև մեր օրերը։
Ժողովածուն կազմելիս հեղինակն առաջնորդվել է ժամանակագրական- թեմատիկ սկզբունքով, համենայն դեպս հոդվածները ներկայացվում են այն- պես, որ ընթերցողի մեջ լիարժեք պատկերացում է ստեղծվում միջազգային դիվանագիտության վերջին մեկուկես դարի բարդ խնդիրներից մեկի մասին։ Գիրքը միաժամանակ առնվազն երկու խնդիր է լուծում՝ անցյալի մասնագի- տական վերլուծության միջոցով ընթերցողին առաջարկում է դասեր քաղել ապագայում ձեռնարկվելիք քայլերի վերաբերյալ։ Սրանում է հենց ժողովա- ծուի այժմեականությունը, երբ Հայաստանը մեր օրերում կանգնած է միան- գամից մի քանի մարտահրավերների առաջ, որոնք կանխորոշելու են երկրի արտաքին (ու դրա հետ սերտորեն առնչվող՝ ներքին) քաղաքականության հիմնական ուղղությունները։ Ցանկալի կլիներ, որ հեղինակը կիսվեր սեփա- կա՛ն մտորումներով Հայկական հարցի պատմության հրամցրած դասերի մասին։