ՕՍՄԱՆՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ՀԱՅԵՐԻ ՏԵՂԱՀԱՆՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ
(1915 Թ. ՄԱՅԻՍԻ 30)
Հայոց ցեղասպանության ավելի խորը ու համակողմանի ուսումնասի-
րության համար կարևոր նշանակություն ունի թուրքական վավերագրական
փաստաթղթերը գիտական շրջանառության մեջ դնելը: Վերջին տարիներին
Թուրքիայում հրատարակվում են Օսմանյան պետական արխիվներում
պահվող որոշ փաստաթղթեր: Անտարակույս, դա արվում է ոչ թե այդ ծան-
րագույն հանցագործության վերաբերյալ առկա փաստագրական նյութը
համալրելու, այլ պատմական ճշմարտությունը կեղծելու նպատակով:
The Ottoman genocide against Greek Orthodox Christians (1912-1922) in comparative perspective
During the last decade of Ottoman rule in 1912-1922, under two nationalist regimes - the so-called Young Turks (Ittihat ve Terakki Cemiyeti), since 1919 the Kemalists - at least three million indigenous Christians (Greek Orthodox, Armenians and Syrians of different denominations) were murdered by forced labor, massacres and death marches.
THE RIGHTEOUS AMONG THE NATIONS APPROACH
By Harutyun Marutyan
Theatres of Violence on the Ottoman Periphery: Exploring the Local Roots of Genocidal Policies in Antep
This article explores how and why deportation and elimination of
the Armenians of Antep were carried out during World War One
(WWI). In particular, it scrutinizes the political and social context in which local authorities, provincial elites, and ordinary Muslims radicalized their views and policies against Armenians. It
highlights the crucial role played by local elites and actors who prospered through acquisition of Armenian property and wealth.
In this respect, the article argues that the Committee of Union and Progress (CUP)’s genocide and deportation decision enjoyed a certain level of social support through the practice of effective
power and control mechanism(s) at the local level.
ՓՈԽՀԱՏՈՒՑՄԱՆ ՍՏԱՑՄԱՆ ՀՐԵԱԿԱՆ ՓՈՐՁԻՑ.
«ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԻ ԿՈՆՖԵՐԱՆՍ» ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԹՅԱՆ ՁԵՎԱՎՈՐՈՒՄԸ ԵՎ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆԸ
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին նացիոնալ-սոցիալիզմի գաղափարախոսությամբ առաջնորդվող ֆաշիստական Գերմանիայի ու նրա դաշնակիցների կողմից իրականացվեց շուրջ 6 մլն եվրոպական հրեաների ցեղասպանությունը, որը պատմության մեջ մտավ Հոլոքոստ (ողջակիզում, եբրայերեն Հա-Շոա) անվամբ։ Պատերազմի ավարտին հաջորդեց Գերմանիայի օկուպացումը հաղթող տերությունների կողմից, կայացան մի շարք կոնֆերանսներ, ուր ի թիվս ետպատերազմյան Եվրոպային առնչվող բազմաթիվ վճիռների, կայացվեցին որոշումներ Գերմանիայի կողմից վճարվելիք ռազմատուգանքների ձևերի ու չափերի շուրջ։
(Գերմանիա)
ԻՆՉՊԵ՞Ս ՀԻՇԵԼ ԵՎ ՈԳԵԿՈՉԵԼ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ԶՈՀԵՐԻՆ*
Բանալի բառեր – ներգաղթյալ հանրություններ, Օս մանյան ցեղասպանություն, հայեր, սիրիացիներ, ներգաղթ յալներ, հուշարձաններ:
Ցեղասպանության բազմաթիվ վերապրածներն ու նրանց հետնորդները կարողանում են միայն ապաստան երկրում ի մի բերել կորուստները և ոգեկոչել իրենց զոհերին: Այդպես է, օրինակ, Գերմանիայում ապրող բազում հայերի դեպքում: Ուրեմն ի՞նչը և ինչու՞ պետք է հիշվի և ամենից առաջ՝ ինչպե՞ս:
Առնվազն հինգ տասնամյակ պահանջվեց, մինչև դաշնային Գերմանիայի հասարակայնության և քաղաքական վճիռներ կայացնողների մեջ հաստատ վեց այն ըմբռնումը, որ դաշնային հանրապետությունը ներգաղթի երկիր է: Նաև այն գիտակցությունն արմատավորվեց, որ ներգաղթյալների մեծ մասը հալածվել է պատերազմական իրողություններից, քաղաքական, կրոնական կամ էթնիկական հետապնդումերից:
Հալածվածներն ու փախուստի դիմածներն իրենց հետ բերում են բռնության հոգեխեղիչ փորձառություններ, որոնք առանձնապես ծանր դեպքերում, որպիսին ցեղասպանությունն է, փոխանցվում են սերնդեսերունդ: Ցեղասպանության և մարդկության դեմ այլ հանցագործությունների բազմաթիվ վերապրածներ միայն տարագրության մեջ, այն է՝ ապաստան երկրում են հնարավորություն ստանումի մի բերել իրենց կորուստները և ոգեկոչել իրենց զոհերին:
Արտերկրում իրականացված հայա- գիտական բնույթի յուրաքանչյուր հրա- պարակում խիստ կարևորվում է թե՛ տվյալ թեմայի՝ օտարներին հասու դարձնելու տեսանկյունից, թե՛ հետազո- տողի համար։ Իսկ եթե հրապարակումը նվիրված է Հայկական հարցի պատմութ- յանը, ապա այն կարևորվում է շատ ավելի, քանի որ խնդիրը շարունակում է այժմեական մնալ։ Արման Կիրակոսյանի հեղինակությամբ Մոսկվայում լույս տե- սած ժողովածուն ներառում է Հայկական հարցի տարբեր խնդիրների շուրջ հեղի- նակի վերջին երեքուկես տասնամյակում լույս տեսած ռուսերենով երեք տասնյակ գիտական աշխատությունների ընտրա-նին։ Հետազոտություններից մի քանիսը շարադրված են համահեղինակ- ների՝ Ռուբեն Սաֆրաստյանի, Լևոն Էյրամջյանցի, Ռուբեն Սահակյանի և Ջոն Կիրակոսյանի հետ։ Կարելի է ասել, որ ժողովածուն ռուսերենով առաջին ակադեմիական համապարփակ աշխատանքն է (բացառյալ «Армянский вопрос» (Ե., 1991) հանրագիտարանը), որտեղ ի մի են բերված Հայկական հարցի տարբեր խնդիրները՝ դրա ձևավորումից մինչև մեր օրերը։
Ժողովածուն կազմելիս հեղինակն առաջնորդվել է ժամանակագրական- թեմատիկ սկզբունքով, համենայն դեպս հոդվածները ներկայացվում են այն- պես, որ ընթերցողի մեջ լիարժեք պատկերացում է ստեղծվում միջազգային դիվանագիտության վերջին մեկուկես դարի բարդ խնդիրներից մեկի մասին։ Գիրքը միաժամանակ առնվազն երկու խնդիր է լուծում՝ անցյալի մասնագի- տական վերլուծության միջոցով ընթերցողին առաջարկում է դասեր քաղել ապագայում ձեռնարկվելիք քայլերի վերաբերյալ։ Սրանում է հենց ժողովա- ծուի այժմեականությունը, երբ Հայաստանը մեր օրերում կանգնած է միան- գամից մի քանի մարտահրավերների առաջ, որոնք կանխորոշելու են երկրի արտաքին (ու դրա հետ սերտորեն առնչվող՝ ներքին) քաղաքականության հիմնական ուղղությունները։ Ցանկալի կլիներ, որ հեղինակը կիսվեր սեփա- կա՛ն մտորումներով Հայկական հարցի պատմության հրամցրած դասերի մասին։
Armradio – The Armenian National Assembly’s Standing Committee on Foreign Affairs will consider a draft statement on condemning the genocide against the Yezidi people on territories of the Republic of Iraq controlled by terrorist groups.
The draft statement attaches importance to the efforts of the international community aimed at implementing the provisions of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide.
It emphasizes the responsibility of states to respect the rights of ethnic and religious minorities stipulated by international law.
The statement reiterates the commitment of the Republic of Armenia and the Armenian people to fight to prevent genocides and other crimes against humanity.
The author, graduated from the Paris Sorbonne University, is an expert of International Law, specialized in International Public Law and International Organizations law.
This study is the fourth revised edition and contains additional information and updates.
Armenia-Turkey: Paving the Way for Dialogue and Reconciliation
The conference brought together researchers and civil society representatives from Armenia, Turkey, USA and EU countries. The papers covered a wide range of topics in economics, tourism, international relations, and social psychology.
